SAUNADA FİNLERE KATILIN
Finlandiya ve halkını anlamak istiyorsanız sauna iyi bir başlangıç olabilir.
Sauna Fin kültürünün öyle büyük bir parçasını oluşturuyor ki onu başka hiçbir şeyle kıyaslamak mümkün değil. Finler için düzenli aralıklarla saunaya girmek hayatın olmazsa olmazlarından biri ve eğer çok uzun bir süreyi saunaya girmeden geçirirlerse kendilerini eksik hissetmeye başlarlar. Asırlar boyunca sauna fiziksel ve ruhsal bir arınma, kelimenin her anlamıyla çırılçıplak kalma ve insanlığın özüne inme mekânı olagelmiş. Sauna Finlandiya’da bir yaşam tarzı; yeni yürümeye başlamış bebekler daha birkaç aylıkken ilk saunalarına girerler ve bu alışkanlık hayatları boyu devam eder.
Biriyle aynı saunayı paylaşmak bağ kurmak, yakınlaşmak, gerçek meseleleri konuşmak demektir, havadan sudan değil. Finlandiya’da önemli kararlar saunada alınır, toplantı odalarında değil. Tarih boyunca Finlandiya’nın saunasız kaldığı herhangi bir zaman olmamıştır, sauna yaşamla eşdeğerdir.
Finlandiya’da 5,4 milyon Fin’i aynı anda barındırmaya yetecek kadar sauna olduğu söylenir. Haksız da sayılmazlar, zira tahminlere göre ülkede 2 ile 3 milyon arasında sauna var. Stüdyo dairelerde, yazlık sayfiyelerde, halka açık yüzme havuzlarında, spor salonları ve otellerde, tekne ve otobüslerde, aklınıza gelebilecek her yerde saunalar var; yurtdışındaki Finlandiya elçilikleri kendi saunalarını yaptırıyor ve Helsinki’deki Parlamento binasında bile bir sauna var.
Sauna diğer dillerde uluslararası kabul gören tek Fince kelime; Finliler başka hiçbir kelimenin onun yerini almasını istemezdi. Sauna, Fin halkının ve kültürünün en mükemmel temsilcisi.
Bir saunaya sahip olmak 10 dakikalık hızlı bir buhar seansından saatler süren sosyal bir etkinliğe kadar pek çok farklı anlam taşıyabilir. Özellikle de yazlık bir evde saunayı ısıtır sonra da canınız yüzmek, mangal yapmak, bahçe oyunları oynamak ve sosyalleşmek istediğinde keyfinize göre içeri girer çıkarsınız.
Kışın donma sıcaklıkları, buharlı sıcak saunalara enteresan kontrastlar ve tamamlayıcı etkinlikler katar. Buz göllerine dalmanın ve karlarda yuvarlanmanın kan dolaşımı için iyi olduğu söylenir ama pek çok kişi bunu sırf muhteşem coşkusu için yapar.
Bugünlerde saunaların çoğu kişisel kullanım için ama hâlâ büyük şehirlerde kalmış halka açık saunalar da var. İşçilerin kendilerine ait saunaları olmadığı ve buharda şöyle güzelce bir oturmak için mahalle saunasında toplandıkları günlerde bunlar popülerdi. Finler tanımadıkları insanlarla ilişki kurmaya özel olarak çabalamaz ama saunalar buna bir istisna oluşturur: saunanın içinde herkes eşittir, dış dünyadan yalıtılmış bir alandır burası ve birbirini tanımayan insanlar bile birbirleriyle hiç beklenmedik derinlikte muhabbetlere girebilirler.
İKİ DÜNYA ARASINDAKİ KÖPRÜ VE ÇOK DAHA FAZLASI…
Daha 50-60 yıl öncesine kadar sauna bu dünyayla öbür dünya arasında açılan bir kapıydı: kadınlar saunada doğum yapar ve ölüler son kez orada yıkanırdı. Saunanın Fin kültürünün önemli bir parçası olduğunu söylemek hafif kalır.
Saunayla daha yakından tanıştıkça daha fazlasını keşfetmek isteyebilirsiniz. Pek çok sauna türü vardır ve bunların en yaygınları elektrikli, odunlu ve dumanlı saunadır. Şifa özellikleri de asırlardır saunaların ayrılmaz bir parçası olagelmiştir ve pek çok saunayla ilişkili sağlık terapisi mevcuttur.
“Sauna ertesi” (“saunanjälkeinen”) deyimi Finlandiya’da pek çok şeyi yapmaktan kaçmanın en geçerli mazeretidir. Fiziksel ve zihinsel olarak arınmış olma hissi öyle muhteşemdir ki huzur içinde dilediğiniz kadar keyfini sürmek istersiniz ve herkes de buna saygı duyar.
YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN 10 SAUNA ÖNERİSİ
Bir Fin saunasında tam olarak ne yapılır ve ne yapılmaz? Saunadan daha Finlandiya’ya özgü bir şey bulunmaz ve pek çok Finli, saunada yıkanmadan Finlandiya’yı ya da kültürünü anlayamayacağınıza inanır. Ne var ki Finliler, üstlerinde hiç kıyafet olmadan sıcak bir kutuya girmek söz konusu olduğunda yabancıların bazı tutukluk ve kaygıları olmasını anlıyor. Aşağıdaki önerilerimize bir göz atarsanız endişelenmenize gerek kalmaz.
- Sauna herkes için iyidir. Sadece yeni doğmuş bebekler ve açık yaraları ya da kalp sıkıntıları gibi ciddi sağlık sorunları olanlar saunadan kaçınmalıdır. Diğer herkes hiç sıkıntı duymadan saunanın keyfini çıkarabilir ve Finlandiya’da öyle olacağından hiç şüpheniz olmasın.
- Fin saunasının seksle bir ilgisi yoktur ve Finlere bunu ima etmek pek hoş karşılanmaz. Sauna, fiziksel ve zihinsel bir temizlenme yeridir ve pek çok kişi saunadayken kilisedeymiş gibi davranmak gerektiğini öne sürer. Bu rahatlamamanız gerektiği anlamına gelmiyor, sadece arkanıza yaslanın ve sakin olun.
- Saunaya davet edilmek bir şereftir. Reddetmek için bir nedeniniz varsa, öyle olsun, ama iyi bir neden olsun! Bir insanla saunada yıkanmak bir nevi bağ kurma sürecidir; kelimenin her anlamıyla çırılçıplak kalınca ortada saklayacak bir şey kalmaz. Finlandiya’da önemli kararların toplantılardan çok saunalarda alındığını söylemiştik.
- Renkli ışıklar, aromatik kokular ve rahatlatıcı müziğin Fin saunalarıyla ilgisi yoktur. Gerçek Fin saunalarında loş bir aydınlatma vardır, taze huş ve doğal katran dışında bir koku ya da müzik bulunmaz.
- Evet, Finler saunada başkalarının yanında çıplak yıkanırlar. Endişelenmeyin; yeterince çıplak insan bedeni gördükleri için bu durum onlara özel bir şey ifade etmiyor. Finler için çıplaklık tamamen doğal ve kendiniz olmakta da utanılacak bir şey yok; ama rahat hissetmiyorsanız mayo giymenizi ya da havluya sarınmanızı anlayışla karşılayacaklardır.
- Kadınlar ve erkekler saunaya gruplar halinde ayrı ayrı gider ama aileler birlikte giderler. Saunaya giden karışık bir grubun içindeyseniz kimin kiminle gireceğini insanlarla konuşup tartışmakta hiçbir sakınca yoktur.
- Vasta‚ ya da Vihta‚ (bölgeye göre değişen bir ad) kendinizi nazikçe çırpacağınız taze huş dallarından bir demettir. Kulağa tuhaf gelebilir ama cildiniz için gerçekten çok iyidir; sauna sonrasında pürüzsüzlüğü hissedeceksiniz.
- Sobaya ne sıklıkta su dökmeniz gerektiği konusunda herhangi bir kural yoktur. Ne zaman canınız yeni bir buhar dalgası çekerse, hiç durmayın!
- Saunada çok terleyeceksiniz, bu yüzden bol sıvı alın. Muhtemelen sizin için en iyisi su olacaktır ama Finliler en çok bira ve elma şırasını sever. İster doğrudan ateşin üzerinde ister alüminyum folyoda sosis kızartmak sauna deneyiminin bir diğer ayrılmaz parçasıdır.
- Söz konusu sauna olduğunda aslında hiçbir kural yoktur, neyin nasıl yapılacağı tamamen duruma özgüdür. En önemli şey rahatlamak, sosyalleşmek, bir iki kadeh içmek ve hem bedeninizi hem zihninizi temizlemenin, muhteşem sauna sonrası hissinin keyfini çıkarmaktır.
SAUNA VE SAĞLIK
Yeri gelmişken değinmeden geçmeyelim. Saunalar, tahmin ettiğinizden çok daha faydalı mekanlardır. Binlerce yıldır süren bir geleneğin getirdiği tecrübeler bir yana, yapılan bilimsel araştırmalar ve deney ile kanıtlanmış etkileri vardır.
Size dakikalar içinde zararlı toksinlerden kurtardığı gibi, vücudunuzun hastalıklara karşı verdiği savaşı destekler. Kan basıncınızı artırarak kardiovasküler sisteminize antrenman imkanı sağlar.Bu aynı zamanda kaslarınızdaki yorgunluğu kısa sürede atmanızı sağlar. Negatif iyonların insan üzerindeki olumlu etkisi ise saunaların gözle görülmeyen ama hissedilebilen olumlu etkilerindendir.
Daha dirençli bir vücut: Sauna, derideki kılcal damarları genişletir ve kan basıncınızı dengeler. Vücut ısınız 1-2 derece artarak mikrop ve virüslere karşı savunma sisteminizi güçlendirir Hasta iken veya olmak üzereyken sauna ilaç vazifesi görecektir.
Spor aktiviteler sonrası sauna, yorgunluğunuzu atacağınız en uygun yerdir. Profesyonel sporcuların hepsinin çalışma takviminde sauna seansları ayrı bir yer tutar. Damarlarınızı genişleterek, yorgunluğa sebep olan laktik asitin kaslar arasından atımını kolaylaştırır.
Daha pürüzsüz bir cilt: Sauna 80 C’de yaklaşık 30 dakika sonunda size başka bir mucize daha sunar; pürüzsüz bir cilt. Hem de bunu değişik ürünlerde olduğu gibi kapatarak değil, tamamen doğal yolardan yapar. Ölü hücrelerden oluşan üst derinizi (epidermis) canlı hücrelerden oluşan (dermis) alt derinizden ayırarak canlı ve gergin olan bir cilde kavuşmanızı sağlar.
Sauna, özellikle hanımlar için bulunmaz bir güzellik kaynağıdır. Düzenli sauna seanslarından sonra ne demek istediğimizi anlayacaksınız.
Daha temiz bir beden: 15 dakikalık bir sauna seansından sonra tüm gün boyunca attığınızdan daha fazla toksin atarsınız. Toksinler vücut için son derece zararlı maddeler olup sadece terleme yoluyla atılırlar. Sauna, vücut için kritik bir rol oynar; daha temiz ve daha sağlıklı bir beden?
Daha huzurlu bir zihin: Negatif iyonlar sıcak taşlara serpilen su ile havaya fışkırırlar ve aldığınız nefes ile vücudunuza girerler. Bu iyonların görevi sizi iyi ve mutlu hissetmenizi sağlamaktır. Son yıllarda keşfedilen bu etki ile dünyada farklı uygulamalar yapılmaktadır. Hatta kanserin tedavisinde bile iyon jeneratörleri kullanılmaktadır.
Negatif İyonların Pozitif Etkisi
Fizyolojik olarak negatif iyonlar saunada sıcaklık kadar önemlidir. Saunadaki negatif iyonların insan üzerine etkisi birkaç yıl önce keşfedilmiş ve büyük ses getirmiştir.
Negatif iyonlar, insanın rahatlamasını sağlar ve sistemlerinin çalışmasını kolaylaştırır. 1950’li yılların başında bilim insanları negatif iyonların vücut fonksiyonlarımız üzerinde önemli etkileri olduğunu fark ettiler; iyonlar öncelikle nasıl hissettiğimizi etkilemekteler. Havadan soluyarak aldığımız negatif iyonların yokluğu veya pozitif iyon fazlalığı vücutta fiziksel hasara yol açmakta.
İyon, basitçe artı veya eksi yüklü bir moleküldür. İyonizasyon veya iyonlaşma, yeterli enerjiyi bularak molekülün bir elektronunu atması veya bir elektron alması ile (+) veya (-) değer almasına denir. Elektron (-) yüklüdür ve molekülden atılmasıyla molekül (+) hale gelir. Atılan elektron ise (-) yüklü bir molekül olur.
İyonizasyona en çok radyoaktif olaylar ve kozmik ışınlar sebep olur. Bunun dışında ateş, yangın, suyun çarpması (şelaleler, dalgalarını çarpışması gibi) ve bitkilerin yaptığı fotosentez de negatif iyon oluşturur. Avrupalılar, havalimanlarına, bankalara, hastanelere, yolcu taşıma araçlarına, uçaklara ve birçok işyerlerine iyon jeneratörleri yerleştirmişlerdir. Avrupa ve Rusya’da yanık olaylarında, incinmelerde ve hatta kanserin tedavisinde iyon terapisi uygulamaktalar.
Fin Hamamı Ne Demek ?
Fin Hamamı, diğer adlarıyla buhar odası ya da buhar banyosu. Fin Hamamları genellikle mozaik tarzı bir zemin üzerinde içeride yoğun buhar ve ısının olduğu ortamlardır.
Fin Hamamı Faydaları
Üst solunum yolundaki iltihaplanmaları ve tıkanmalarda rahatlama sağlar.
Havayı nemlendirerek boğaz tahrişlerini iyileştirir.
Astım ve boğmacaya iyi gelir.
Kasları gevşetir ve öksürüğü azaltır.
Mukus zarlarını aşırı kurumaktan korur.
Bir cevap yazın