Özellikle halka açık havuzlar, sportif ve olimpik amaçlı havuzlarda sistem tasarımı ve filtrasyon sisteminin tasarım ve hesapları, kullanıcıların sağlığı açısından önem arz ediyor. Havuz yapımında pek çok mühendislik ve mimarlık disiplini çalışıyor ve bu disiplinlerden nasibini almayan havuz tasarım ve inşaatları, kısa ve orta vadede kullanılamaz hale geldiği gibi, yatırımlar da işlevini kaybediyor. MMO Bursa Şube Başkanı Fikri Düşünceli ile, makine mühendisliğinin havuz ve sauna sektöründeki gelişim ve değişimindeki önemini ve katkısını konuştuk.
Öncelikle kendinizden ve Makine Mühendisleri Odası Bursa Şubesi’nin kuruluşundan kısaca bahseder misiniz?
Havuz & Sauna dergisi çalışanlarına ve okuyucularına “merhaba” diyerek başlamak isterim. Kendimden bahsetmek gerekirse, 1961 Bursa doğumluyum. 1982 yılında o zamanki adı İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi, bugünkü adıyla Yıldız Teknik Üniversitesi’nden makine mühendisi olarak mezun oldum. 1985 yılı başında kendi ofisimi açarak iş yaşamına başladım. Halen kendi firmamda iş yaşamıma devam ediyorum. Evliyim ve kimya mühendisi olan kızım var.
TMMOB Makine Mühendisleri Odası Bursa Şubesi, 1970 yılında bölge temsilciliği olarak kurulmuş, o tarihten 1987 yılına kadar bölge temsilciliği olarak hizmet vermiş, 1987 yılında da şube olmuştur. Bugün 9 bin 500’e yakın üyesi, 6 ilçe temsilciliği, 200’e yakın işyeri temsilciliği, bir kaynak eğitim ve muayene merkezi, 31’i mühendis olmak üzere 46 çalışanı olan şubemiz, Bursa’nın en büyük, Türkiye’nin de 4’üncü büyük şubesi olarak faaliyetini sürdürmektedir.
Asıl / yedek 14 Yönetim Kurulu üyesi, Asıl/ Yedek 14 Endüstri –İşletme mühendisliği meslek dalı komisyonu, 30 Temsilcilik yürütme kurulu üyesi ve 20’nin üzerinde mesleki komisyonlarımızla çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Üye sayısı itibariyle Türkiye’nin en önemli mesleki kitle örgütlerinin başında gelen Makine Mühendisleri Odası’nın bir temsilcisi olarak meslektaşlarınızın yaşamakta olduğu en önemli sorunları nasıl özetlersiniz?
Öncelikle bizler, sorunlarımızın ülkemiz sorunlarından farklı olmadığını düşünüyoruz. “Makine mühendislerinin yaşamakta olan sorunları nelerdir?” sorusuna TMMOB’nin 2019 yılı sonunda yapılan Sanayi Kongresi’ne Makine Mühendisleri Odası tarafından sunulan araştırma raporundan bir tespitle cevap verebilirim. “Krizin Gölgesinde Mühendisler” adlı çalışmanın işaret ettiği üzere her iki mühendisten biri, mühendis asgari ücretinin altında çalışmakta; kriz nedeniyle ücret düşürme bütün bölgelerde yaşanmakta; her üç mühendisten ikisi kriz nedeniyle sosyal faaliyetlerini azaltmak zorunda kalmaktadır. Her iki mühendisten biri borçludur. Çalışan mühendislerin yüzde 54’ü değişik zaman aralıklarında işsiz kalmış; mühendislerin neredeyse yarısının kendisi veya birinci derece yakınları kriz nedeniyle işini kaybetmiştir. Düşük ücretli mühendislerin çalıştıkları fabrikalarda işten çıkarmalar daha yoğundur. Meslek dışı alanlarda çalışma yaygındır. İşiyle ilgili güvence-gelecek kaygısı duyan meslektaşlarımızın oranı yüzde 62,5’tir.
Bu raporun üzerinden iki yıl geçmiş bulunmakta ve meslektaşlarımızın sorunları (özellikle işsizlik, düşük ücret, güvencesiz çalışma) 2020’nin ilk aylarında başlayan pandeminin de etkisi ile her geçen gün ağırlaşmaktadır.
Her geçen gün gelişmekte olan Türkiye yüzme havuzu sektörünün şu an içinde bulunduğu durum hakkında neler söylemek istersiniz? Bu sektördeki gelişim ivmesini nasıl buluyorsunuz?
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de yüzme havuzu sektörü gelişen bir trend izlemekte. Sanayileşme ile kentlere göçün yoğunlaşması, nüfusumuzun çoğunluğunun artık kentlerde yaşamaya başlaması ile insanların sosyal ve fiziksel aktivite alanlarının daralmasını da beraberinde getirdi. Bu durum, kentli insanın bireysel ve halka açık havuzlara olan ihtiyacını artırdı. Mahalle yaşamından sitelerde yaşama geçilmesi ile gerek her sitenin açık veya kapalı havuz yaptırma talebi, gerekse yerel ve merkezi yönetimlerin halka ve spora yönelik havuz yatırımları havuz sektörünün büyümesini sağladı. Genç bir nüfusa sahip ülkemizde özellikle olimpik spor tesisleri ve havuzlar, halka açık havuzlar yapılması ve kolay ulaşılır olması sektörü hareketli hale getirdi.
“Mühendislik- mimarlık hizmetleri, enerji verimliliğinden, havuz filtrasyonuna, doğru ve nitelikli malzeme seçimine kadar önemli iyileşmeler sağlıyor”
Makine mühendisliği Havuz sauna sektörünün önemli mühendislik disiplinlerinden birini oluşturuyor. Sektördeki mekanik gelişim ve değişimde makine mühendisliğinin önemi ve katkısı nedir?
Yüzme havuzları inşaatı, havuz çanağı, mekanik filtrasyon sistemleri, dezenfeksiyon sistemleri gibi ana aşamalardan oluşmaktadır. Yüzme havuzlarının tüm yapım aşamalarında olduğu gibi işletme aşamasında da mühendislik hizmetini alınması- sunulmasının çok önemli olduğunu düşünüyorum. Özellikle halka açık havuzlar, sportif ve olimpik amaçlı havuzlarda sistem tasarımı ve filtrasyon sisteminin tasarım ve hesapları kullanıcıların sağlığı açısından çok önem arz etmektedir. Havuz yapımında pek çok mühendislik ve mimarlık disiplini çalışmakta (makine, inşaat, kimya, harita ve zemin mühendislik disiplinlerinin yanında mimarlık gibi) bu disiplinlerden nasibini almayan havuz tasarım ve inşaatları kısa ve orta vadede kullanılamaz hale gelmekte, yatırımlar işlevsiz hale gelmektedir. Bu durumun deneyimlenmesi ile mühendislik- mimarlık hizmetine her geçen gün önem verildiği, talep edildiği gözlemlenmekte ve bu bilincin artması ile enerji verimliliğinden, havuz filtrasyonuna, doğru ve nitelikli malzeme seçimine kadar önemli iyileşmeler sağlandığını düşünüyorum.
Yüzme havuzu malzeme ve ekipmanlarında ileri teknolojik ürün, kalite belgesi ve Norm uygunluğu konusunda yerli üreticilerin yaklaşımını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu yaklaşım ihracat çalışmalarına nasıl yansıyor?
Ülkemizde havuz malzemeleri üreten firmaların standartlara uygun imalatların yapılması, ihracat yapabilir durumda olmasını sevindirici bulunmakla beraber, önemli ölçüde standart dışı ve kalite belgesine sahip olmayan üretimin varlığı da bir gerçektir. Bu durum piyasadaki rekabeti önemli ölçüde etkilemektedir. Ayrıca yurt dışından ithal edilen sertifikasız ürünlerin olması ( daha ilk kullanımda bozulan aydınlatma armatürleri, kullanım ömrü birkaç ayı geçmeyen pompalar, açılıp kapanmayan vanalar vs.) ciddi bir denetimin yapılması gereğini de ortaya koymaktadır. Standartlara uygun havuz yapımının en önemli ayağı sertifikalı ve kalite belgeli sistem ekipmanlarının kullanımından geçtiğini düşünüyorum.
“Genel olarak ülkemizdeki havuz sektörü bileşenlerinin dünyadaki diğer ülkeler ile rekabet edebilecek mühendislik bilgi ve birikimine sahip olduğunu söylemek mümkün”
Ülkemizde inşa edilen yüzme havuzlarında kullanılan mekanik tesisatları, teknolojik anlamda sektörün gelişmiş olduğu diğer ülkelerle kıyasladığımızda ne durumdayız? Bu alanda teknolojiyi yakından takip edebiliyor muyuz?
Genel olarak ülkemizdeki havuz sektörü bileşenlerinin dünyadaki diğer ülkeler ile rekabet edebilecek mühendislik bilgi ve birikimine sahip olduğunu söylemek mümkün. Bu bilgi ve birikimin doğru kullanılmasının yanında, yatırımcıların ve kurumlardaki karar vericilerin bu birikimin daha çok farkına varması, daha bilinçli hareket etmesi gerekmektedir. Sektörün kalite çıtasının yükselmesi; tasarımdan uygulamaya, ekipman imalatından kullanım koşullarının iyileştirilmesi ve denetimine kadar yatırımcıların, bakanlığın ve tüm sektör bileşenlerinin kalite ve standardı talep etmesi ve bu konudaki ısrarı ile mümkündür. Sadece uygulama ve üretici firmaların çabası yeterli olmayacağını düşünüyorum. Dünyadaki teknolojik gelişmelerin ülkemizden takip edilmesi ve uygulanması konusunda yeterli olduğumuzu bu konuda eksiğimizin olmadığını düşünüyorum.
“Ölçme ve değerlendirme kuruluşları tarafından onaylanmış ürünler mühendislik tasarımı ve uygulaması açısından çok önemlidir”
Makine mühendisliğinde standartlara uygun ürünün önemi nedir? Uygulamada standartlara uygun ürünlerin kullanımı konusunda yeterli hassasiyet gösteriliyor mu?
Havuz ekipmanlarının ulusal ve uluslararası standartlara uygun imalatı ve bu standartlara göre imal edilmiş ürünlerin kullanımı, bu ürünlerin sertifikalı olması nitelikli havuz için çok önemlidir. Ölçme ve değerlendirme kuruluşları tarafından onaylanmış ürünler mühendislik tasarımı ve uygulaması açısından çok önemlidir. Örneğin bir pompa kullanılacaksa tasarımcı mühendis bu pompanın basma yüksekliği, debi, çalışma sıcaklığı, verim eğrileri gibi pek çok parametreye bakar ve bu parametrelerin garanti edildiğinden emin olduktan sonra pompayı kullanır. Aksi durumda sistem çalışmaz, gerek yatırımcı açısından gerekse kullanıcı açısından önemli kayıplara neden olur. Sonunda mühendislik çalışmaları en uygun, en ekonomik, en sağlam ürünlerin seçimi ve kullanılmasına yönelik çalışmalardır.
Makine mühendisleri odası olarak havuz, sauna, spa sektörüyle ilgili yürüttüğünüz çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz? Bu konuda size ne yönde talepler geliyor?
Yüzme havuzunun, makine mühendisliği uzmanlık alanlarından biri olduğunu söylemeliyim. Bu doğrultuda meslektaşlarımıza eğitim ve uzmanlık personel belgelendirme çalışmaları yapmaktayız. Makine Mühendisleri Odası tarafından meslektaşlarımız eğitim, eğitimin sonunda sınav ve uygulamaya yönelik çalışmalarının değerlendirilmesi ile uzmanlık belgesi ile yetkilendirilmektedir. Ayrıca dönem içinde Mekanik tesisat komisyonumuz vasıtasıyla ve sektör dernekleri ile müşterek eğitim, seminer ve sempozyumlar gerçekleştirmekteyiz. Bu eğitim ve seminerlere katılan meslektaşlarımızın bilgileri güncellenirken yine son teknolojik gelişmeler üyelerimize aktarılmakta ve oda tarafından bu eğitimlere katılanlara puan verilmektedir. Bu puanlama yetki belgelerinin devamını sağlamaya yönelik olmaktadır.
Son olarak neler söylemek istersiniz?
Son olarak Havuz ve Sauna dergisine ve size görüşlerimizi paylaşma olanağı verdiği için teşekkürlerimi sunarım. Mühendisler, hayatın her alanında var olan, insan yaşamını kolaylaştıran, sağlıklı ve güvenli ortamların oluşmasını sağlayan bilimin uygulayıcılarıdır. Mühendisliğin yaşamın güzel ve güvenli olmasını sağladığının bilinciyle okuyucularınıza sağlıklı ve güvenli bir yaşam dilerim.
Bir cevap yazın