SENKRONİZE YÜZME HAKKINDA BİLMEDİĞİNİZ 15 ŞEY

 

İşte havuz sporlarının en zorlusu ama en az değer göreni hakkında 15 ilginç bilgi. Senkronize yüzme; hem jimnastiği, dayanıklılığı ve gücü hem de estetiği ve uyumu, ahengi birleştiren bir su etkinliği.

 

 

[dropcap]1-[/dropcap] Senkronizedir. Senkronize yüzme -işin içinde olanlar kısaca “senkro” der- özenle koordine edilmiş bir akrobasi, yüzme ve dans harmanıdır. Senkro, muazzam bir zarafet, öz güç, esneklik, nefes kontrolü, anlık zamanlama ve dayanıklılık gerektirir. Havalı performanslara ve atletlerin yüzündeki rujlu gülümsemelere aldanmayın; bu spor kolay olmaktan çok uzak.

[dropcap]2-[/dropcap] Artık bale değil. Senkro, 19. yüzyılda su balesi olarak başlamıştı. Daha sonra Amerika’ya su tankı performansçısı Annette Kellerman tarafından takdim edildi. Su akrobasisini inceltip güzelleştiren Katherine Curtis bu sporun daha sonraki öncüleri arasındaydı. Resmi müsabakalar 1930’larda başlamış olsa da senkro 1984 Los Angeles Olimpiyatları’nda kadınlar softbol oyunlarının yerini alana kadar Olimpiyat Oyunları’na dâhil edilmedi.

[dropcap]3-[/dropcap] Erkekler başvuramıyor. Senkronize yüzme 2012 Londra Olimpiyatları’nda sadece kadınların yarıştığı iki spor dalından biri (diğeri de ritmik jimnastik).

[dropcap]4-[/dropcap] İki kişilik bilet… ya da tüm takıma. 2012 Olimpiyatları senkronize yüzme dalında iki ayrı etkinliğe sahipti: takım ve düet. Takım oyununda 8 atlet yer alırken düetlerde tabii ki iki atlet bulunuyor. Daha önceki Olimpiyatlar’da tek solo bölümler de yer alıyordu. Solo bir performans nasıl senkronize olabilir ki, diye sorabilirsiniz? Temel fikir performansçının müzikle senkronize olmasıydı.

[dropcap]5-[/dropcap] Kısmen teknik kısmen de yaratıcılık. Olimpiyat senkro performanslarında iki bölüm bulunuyor. İlki, atletlerin bir dizi hareket ve pozisyon serisini kusursuz bir biçimde yapması gereken Olimpiyat senkro performansı. Ondan sonra da yüzücülerin ileri teknoloji ürünü su altı hoparlörleri sayesinde suyun altında da duyabildikleri müzik eşliğinde yaptıkları serbest performans geliyor. Takım müsabakasında teknik ve serbest bölümlerin skorları toplanarak toplam puan hesaplanıyor. Düet müsabakasındaysa teknik ve serbest performansların sonuçlarını birleştirerek skorun belirlendiği bir ön elemeden sonra elemeleri geçen 12 çiftin sergilediği ikinci bir serbest performans turu sergileniyor. Düet müsabakasının kazananını belirlemek içinse ikinci serbest turun skoru ön elemeler teknik skoruna ekleniyor.

[dropcap]6-[/dropcap] Küpeşteye dikkat! Her serbest performanstan önce yüzücülerin zarifçe suya girmeden önce havuz kenarında sergilediği koreografi hareketleri için on saniyesi bulunuyor. Bu performans atletlere puan kazandırmasa da performansın atmosferini belirliyor. Suya girdikten sonra yüzücüler 12’ye 12 metrelik, en az 2,7 metre derinliğinde ve 26 santigrat derece sıcaklığında bir alanın içinde oluyor.

[dropcap]7-[/dropcap] On hakem üzerinden en yüksek 100 puan almak mümkün. 100 üzerinden belirlenen skorlar teknik icra, koreografi, senkronizasyon, hareketlerin zorluğu, müzikal yorumlama (serbest performans) ve sunum biçimine bakılarak dağıtılıyor. Puanlar iki heyete bölünmüş jüri üyeleri tarafından dağıtılıyor: Bir heyet rutin tekniği değerlendirirken diğerleriyse artistik etkiyi değerlendiriyor. Jüri heyetine gülümseyin!

[dropcap]8-[/dropcap] Dokunmak yok! Havuz tabanı performanslar sırasında sınır dışı sayılıyor. Onun yerine senkro yüzücülerin kollarını serbest bırakacak şekilde ayaklarıyla sürekli suyu çırparak suyun içinde rahatça dikiliyor izlenimi vermesi gerekiyor. Zemine değmek iki puan kaybına yol açıyor.

[dropcap]9-[/dropcap] Gözler ardına dek açık. Senkro yüzücüleri gözlerini ödülden hiç ayırmıyor -suyun altındayken bile- ve su altında daha düzgün hareket etmek için gözlerini hep açık tutuyor. Gözlük yasak olsa da burun tıkacına izin veriliyor. Pek çok yüzücü nefeslerini tutmada yardımı olduğundan burun tıkacı kullanmayı tercih ediyor (isterseniz suyun altında baş aşağı yürümeyi bir deneyin). Çoğu da mayolarının içinde yedek bir çift burun tıkacı bulunduruyor. Bazı yüzücüler nefeslerini üç dakikadan uzun süre tutabilseler de senkro rutinlerinin çoğu bir dakikadan uzun sürekli nefes tutmayı gerektiren hareketler değil.

[dropcap]10-[/dropcap] Örtünün. İpli bikini ya da tankiniye izin verilmiyor. FINA (Uluslararası Su Sporları Federasyonu) kuralları mayoların “genel ahlâk kurallarına uygun” olmasını gerektiriyor (yani: transparan ya da mini mayolar yasak) ve mayo tasarımı genelde müzik seçimini tamamlar nitelikte oluyor – Beethoven’ın birinci senfonisiyle deri mayolar pek yakışmaz.

 

[dropcap]11-[/dropcap] Güç istiyor – hem de az buz değil. Senkro rutinleri bir dizi burgu, pointed toe, split, lift ve benzeri figürü birleştirir. Çok bilinen bazı sabit pozisyonlar arasında şunlar sayılabilir; turna, balet bacağı duble, yan balık kuyruğu, şövalye, flamingo ve split pozisyonları. Diğer kilit hareketler arasında da şunlar sayılabilir; kürek çekme – vücudu suyun üzerinde tutan sualtı el hareketleri (suyun içinde kollarını çırpma) ve yüzücülerin sırt üstü uzanıp ellerini çırparak suyun üzerinde düz durduğu sırtüstü pozisyon. Ve unutmayın – takım arkadaşları birbirini kaldırırken havuzun zeminine dokunmaz. Güçten mi bahsetmiştik.

[dropcap]12-[/dropcap] Pratik, pratik, pratik. Senkronize yüzücülerin pek çok diğer Olimpiyat atletine göre çok daha fazla pratik yaptıkları düşünülür. Haftanın altı günü ve günde sekiz saat becerilerini geliştirirler: bunun altı saati suda (buruşan elleri bir düşünün) ve iki saati de karada eğitimle geçer.

[dropcap]13-[/dropcap] Parıldayan her şey altındır. Yarışmacılar, jüri performans boyunca yüz ifadelerini görebilsin diye suya dayanıklı bir makyaj yaparak sunum puanlarına yatırım yapar. Makyajın abartısı yakından korkunç görünse de şüphesiz yüzücülerin su içerisindeki duygusal ifadelerini yansıtmaya yardımcı olur.

[dropcap]14-[/dropcap] Biraz kayganlığa ne dersiniz? Sudan yeni çıkınca saçınız genelde karman çorman, ıslak köpekleri andıran bir halde olur. At kıkırdağından yapılmış bir tür jelatin olan Knox’la saçlarını arkaya yatıran senkronize yüzücülerin saçıysa bozulmadan kalır (at kuyruğuna yeni bakış açısı). Bu at kaynaklı pomat yarışma boyu saç tutamlarını düz tutar ve ancak sıcak bir duşla çıkar.

[dropcap]15-[/dropcap] Yıldızları izleyin. A.B.D. bu yıl Olimpiyat oyunlarında Olimpiyat dünya şampiyonu Ruslarla yarışacak düet çifti Mariya Koroleva ve Mary Killman’dan umutlu. Rusya ise başarı çizgisini korumada kararlı: Rus takımları 2000’den bu yana tüm oyunlarda Olimpiyat altın madalyasını kazandı.

Senkronize yüzme, 1800’lü yılların sonunda ortaya çıkmış olmasına rağmen uzun yıllar sirk ve panayırlarda gösteri şeklinde sunuldu. 1952 yılında Uluslararası Yüzme Federasyonu tarafından tanınarak, aynı yıl düzenlenen Helsinki Olimpiyatları’nda gösteri sporu olarak yer aldı. 1973’te ilk kez Senkronize Yüzme Dünya Şampiyonası yapıldı. 1984’te Olimpiyat programına dahil edildi. Havuza atlamadan önceki duruş, havuza atlayış, havuzdan çıkıştaki uyum, puan beklerken sıralanma, hakem ve seyirciyi selamlama, müziğe ve takıma uyma gibi unsurlar 10 üzerinden puanlanır.