• Skip to main content
  • Skip to footer

0216 367 00 15

info@havuzsauna.com

  • Facebook
  • Google+
  • Instagram
  • Twitter
  • YouTube
Havuz Sauna

Havuz Sauna

Periyodik Sektörel Dergi

HAKKIMIZDA
ABONELİK
İLETİŞİM

  • ANA SAYFA
  • HABERLER
  • Dosya Konuları
  • RÖPORTAJ
  • MİMARİ
  • YENİ ÜRÜNLER
  • HAVUZ
  • SAUNA
  • PEYZAJ-TASARIM
  • E-DERGİ ARŞİV

Safranbolu’nun Havuzlu Konakları

Aralık 7, 2020 by cigdem Leave a Comment

Spread the love

Suyun, insanla olmazsa olmaz ilişkisi yanında mühendislik çözümleriyle kontrol altına alınması elbette hayranlık yaratıyor.  Suyun yalnızca kentsel mekânda değil, olanaklı kesimin evlerinde de mimari bir veri olarak kullanıldığının sınırsız sayıda örneği mevcut.

Safranbolu, su kaynaklarının bolluğu ve bunların kullanım biçimleriyle tarih boyunca dikkat çekmiş.

Geleneksel Safranbolu evinde su mutfak, abdestlik-helâ ve gusülhane gibi standart kullanımın yanı sıra havuzlu odalar ev sahibinin saygınlığını yansıtarak ayrıcalıklı bir kullanıma alanı oluşturmuş.

Mekânla bütünleşen havuzlar da bunların en önemli örnekleri. Safranbolu’daki bazı havuzlu konaklarda havuzlar mekana obje olarak girmiyor, mekan havuzun etrafında oluşturuluyor. Bu çözümün ortaya nasıl çıktığı ise bilinmiyor. Ülkemizde de de, dünyada da Safranbolu havuzlu konaklarının bir örneğine rastlanmıyor.

Havuz odaları ya da Bahçede Havuz Odası / Havuzlu Selamlık Köşkü olarak bilinen yapılar, mimari harikası olarak karşımıza çıkıyor. Amca Hüseyin Paşa yalısından Topkapı Sarayı’na, Edirne Sarayı’ndan Beylerbeyi Sarayı’na birçok özellikli havuzun çözümü mevcut. Ne yazık ki, Safranbolu’da bulunan konak havuzlarının yalnızca 3–4 tanesi hala su tutabilmekte. Örnek vermek gerekirse, en görkemlisi Beybağı Sokağı’ndaki Asmazlar Konağı’nın divanhanesinde bulunuyor.  Asmazlar Konağı Türkiye’de otele dönüştürülen ilk konak olma özelliği taşıyor. Bölgede çok sayıda havuzun çökerek tahrip olduğunu söylemek mümkün.  Divanhanelerin yıkılması sonucu, bazıları bahçe havuzu konumuna indirgenmiş, bazıları ise tümüyle dağılmış durumda.

Havuzlu Safranbolu Konakları’nın hemen tamamı büyük bahçelerin içinde bulunuyor. Her su elemanında olduğu gibi, haftların da çevresinde bir su ve insan ilişki şekli oluşmakta. Bunun da bir mekâna ve giderek mekânda özgün çözümlere ulaşması doğal bir süreç. Uzmanlara göre zaman içinde havuzların çevresinde oturma alanları oluşmuş. Yine zamanla, bunlar birer havuz köşküne dönmüş ve giderek konaklarla birlikte özgün bir çözüme ulaşılmış olabilir. Safranbolu’nun ileri yaşlardaki sakinleri havuzların en önemli işlevinin yangına karşı su depolamak olduğunu anlatıyorlar. Bu işlevlerini göz ardı etmemekle birlikte zamanla haftların 18. Yüzyılda gelişen sosyo-ekonomik yapının getirdiği gustonun sonucu olarak, yaşama zenginliğine katıldıkları dile getiriliyor. Divanhanelerin, havuzun çevresine yerleşik sedirlerinden öte, hamam, kahve ocağı, mutfakçık gibi hizmet mekânlarını bulunduruyor olmaları buralardaki yaşam zenginliğini açıkça ifade ediyor.

Safranbolu dünyada eşi olmayan çok özgün bir mimari mirasa sahip. Ancak bunların ciddi tehdit altında olduğu vurgulanıyor. Bu konuda bugüne kadar ciddi bir akademik araştırma yapılmamış. Havuzları değerlendiren restorasyon çözümlerinin önemli bir kısmı mekâna ve havuza zarar verebiliyor. Uzmanlara göre acilen Safranbolu Havuzu Konakları’nın envanteri çıkarılmalı ve röleveleri derlenmeli, eksikler tamamlanmalı. Bu konuda yapılacak yüksek lisans ve doktora tezlerine özel destek sağlanmalı. Ancak bu çalışmaların sonucunda Safranbolu’nun Havuzlu Konakları daha fazla ilgi çekecek, restorasyon ve yeniden işlevlendirilmelerinde rol alan aktörler gereken dikkat ve duyarlılığı gösterecek.

Anadolu inşaat kültürü izleğinde, su mimarisi ile ilgili klasik çözümlerin Mimar Sinan’la birlikte tamamlanmış olduğuna inanılıyor. Su dağıtım şebekelerinde motor gücünün devreye gireceği 20. yüzyıla kadar klasik çözümler uygulanagelmiş. Bu nedenle havuzlu konaklar dışında, Safranbolu’daki çözümlerin özgün olmadığını düşünülüyor.

 

Category iconPeyzaj&Mimari&Tasarım

Reader Interactions

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


üç − = bir

Dergimize reklam vermek ister misiniz?

Markanızın tanıtımını yaparak sektördeki yerinizi sağlamlaştırın...

İLETİŞİM

Footer

Merkez

İdealtepe Mahallesi Denizciler Sokak
No: 14/5
Maltepe / İSTANBUL

0216 367 00 15

info@havuzsauna.com

Künye

İmtiyaz Sahibi
Bayram Yıldız
bayram@havuzsauna.com Genel Yayın Yönetmeni
Sanem Ataman Yıldız
Editör
Çiğdem Kurut
cigdem@havuzsauna.com Sosyal Medya ve Data Yönetim Sorumlusu
Alihan Kurut alihan@havuzsauna.com Grafik Tasarım
Emin Petek

Lokasyon

  • Facebook
  • Google+
  • Instagram
  • Twitter
  • YouTube

Copyright © 2023 Kariyer Medya Yayıncılık Reklamcılık ve Tanıtım Hizmetleri