Makine mühendisliği, bir havuzun projelendirilmesinden tamamlanmasına; yapımı tamamlanmış havuzun işletmeye alınmasından, işletilmesi sürecinin sonuna kadar her aşamada önemli bir yere sahip. Havuz tesisatı mühendis yetkinliği olan makine mühendisleri, havuzun kapasitesine ve kullanıma uygun olacak şekilde sistemlerin tasarımını yaparken standart mekanik tesisatı oluşturan doldurma – boşaltma sistemlerinin projelendirilmesi, havuz filtrasyon ve dezenfeksiyon sistemlerinin kurulması ve bu sistemlerin ve kurulu sistemin sağlıklı işletilmesi ile kontrol altında tutulmasında da önemli bir rol üstleniyor. Makina Mühendisleri Odası Mersin Şube Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Yücesoy ile makina mühendisliğinin havuzlardaki önemini konuştuk.
Yüzme havuzlarında makine mühendisliğinin yeri ve önemi nedir?
Yüzme havuzlarının tasarım ve yapım süreci makine mühendisliğini ilgilendiren işleri içerir. Havuzun inşaat süreci bir makina mühendisinin proje tasarımı ile başlar. Tasarım ile başlayan süreci filtre seçimi, denge depolama tankı tasarımı, uygun debili pompa seçimi takip eder. Projelendirilmeden itibaren tamamlanmasına kadar, yapımı tamamlanmış havuzun işletmeye alınmasından, işletilmesi sürecinin sonuna kadar, makine mühendisine ihtiyaç vardır. Havuz inşaatıyla beraber mekanik tesisat yapımı, havuz filtrasyon ve dezenfeksiyon sistemini gerçekleştirecek cihazların montajı yapılır. Havuz filtrasyon sistemleri kesintisiz çalışmak durumundadır ve kurulu sistemin sağlıklı işletilmesi ile kontrol altında tutulması gereklidir. Havuz yapımı için tasarım yapıldıktan sonra, makine mühendisinin yapacağı teknik değerlendirmeler önem taşıyor.
Havuzun tasarımıyla, o havuz için gereken teknik uygulamaların birbiriyle çatıştığı, mimari tasarımın teknik uygulamalara izin vermediği durumlarla karşılaşıyor musunuz? Bu gibi durumlarda sorunu çözmek için nasıl adımlar atılmalı?
Elbette bu tür sorunlar yaşanabilmektedir. Daha proje aşamasında sorun tespit edildiğinde sorunla ilgili olarak mimar, inşaat mühendisi, makina mühendisi, elektrik-elektronik mühendisi ile görüşülüp sorunun giderilmesine yönelik çözümler üretilerek proje tadilatı yapılmalıdır. Böylece sonradan maliyeti çok yüksek sorunlar baştan önlenebilir. Havuz sistemin sağlıklı bir şekilde devirdaim yapması için besleme nozulu sayısı ve yerleşimi standartlara ve havuzun kapasitesine uygun olarak belirlenmelidir.
Havuzun, standart mekanik tesisatı olan doldurma, boşaltma sistemlerinin projelendirilmesi sırasında göz önünde bulundurulması gereken kriterler nelerdir?
Tabi ki proje aşamasında havuz tesisatı mühendis yetkinliği olan makine mühendislerinin havuzun kapasitesine ve kullanıma uygun olacak şekilde sistemlerin tasarımını yapması gerekmektedir. Havuzun dolumunu denge tankından doğrudan yapmak en uygunudur.
Denge tankından emilen su filtreden geçirilip, havuz kimyasalları ile dezenfekte edildikten sonra besleme nozulları aracılığı ile havuz doldurulur. Sistemin sağlıklı bir şekilde devirdaim yapması için besleme nozulu sayısı ve yerleşimi standartlara ve havuzun kapasitesine uygun olarak belirlenmelidir.
Havuz suyunda meydana gelen kirliliğin bertaraf edilmesi, dolayısıyla sağlıklı bir yüzme deneyimi için filtre sistemleri olmazsa olmaz… Kullanım yerine göre farklılaşan havuz tiplerinde (Olimpik havuzlar, kamuya açık alanlardaki havuzlar ve özel havuzlar) gereken filtrasyon işlemi değişiklik gösteriyor mu?
Dediğiniz gibi havuzda hijyen en önemli faktördür. Mekanik ve filtre sisteminin en sağlıklı şekilde çalışması gerekmektedir. Kullanım yerine ve kapasitesine göre tabi ki filtre sistemlerinde de farklılıklar olmaktadır. Olimpik ve kamuya açık havuzlarda kartuş filtre veya kum filtresi tercih edilir. Özel villa havuzlarında da yine kum filtresi tercih edilir.
Havuz sektörü de, inşaat sektörüne paralel olarak hızlı bir şekilde gelişiyor. Ülkemizde inşa edilen yüzme havuzlarındaki mekanik tesisatta, yeni teknolojik uygulamalar ile doğru ve yeterli bilgi kullanımı konusunda neler söylersiniz?
Havuz sektörü, inşaat sektörüne paralel olarak hızlı bir şekilde gelişmiştir. Artık havuz sistemleri sadece turistik tesislerde değil yeni yapılan birçok sitede ve özel villalarda da talep edilmektedir. Her geçen gün gelişen teknolojiye göre, sistemler ve ekipmanları da gelişmektedir.
Şu anda ülkemizde çok sayıda üretici firma tarafından yurt içinde ve yurt dışında kabul görmüş havuz malzeme ve ekipmanları üretmektedir. Sektör olarak ve tüketiciyi bilinçlendirmek amacıyla eğitici seminerler, paneller, konferanslar düzenlenmektedir. Enerji tüketimi sadece maddi bir sorun olmayıp enerjinin elde edilmesinden ve atıklarının bertarafına kadar komple değerlendirilmesi gereken bir konudur.
Enerjide dışa bağımlı ülkemizde, enerji verimliliği yaşanabilir bir gelecek için olduğu gibi ekonomi açısından da büyük bir önem taşıyor. Enerjinin yoğun kullanıldığı kapalı yüzme havuzlarında enerji verimliliği nasıl sağlanır? Dijital teknolojilerin geliştirilmesi enerji verimliliği üzerinde pozitif bir etki yaratır mı?
Enerji tüketimi sadece maddi bir sorun olmayıp enerjinin elde edilmesinden ve atıklarının Bertarafına kadar komple değerlendirilmesi gereken bir konudur. Kapalı havuzlarda sizin de belirttiğiniz gibi yoğun enerji kullanımı vardır. Enerjinin elde edilmesi aşamasında mümkünse yenilebilir enerji kaynakları tercih edilmelidir. Hem çevreci hem de dışa bağımlı değildir. Havuzlarda gerek mekanik ekipmanların çalışması için gerekse havuz suyunun ve havuz mahallinin ısıtılması için harcanan enerji göz önüne alındığında, enerji tasarrufunun önemi açığa çıkar.
Isıtılan havuz suyundan kaynaklı buharlaşma sonucu, havuz suyunun sabit ısıda tutulması gerekmektedir. Bunun için etkin bir ısıtma sistemine ihtiyaç vardır. Ayrıca kapalı yüzme havuzlarında nem alma ve mevsim şartlarına göre istenilen sıcaklıkların sağlanması amacı ile kurulacak klima santralinin seçiminde çok dikkat göstermek gereklidir.
Havuz mahallinin ihtiyaçları, iklim koşulları ve kapasite durumları göz önüne alınarak % 100 dış havalı, karışım havalı veya iç havalı olmak üzere uygun ve optimum bulunan sistem seçilmelidir. Bu sistemlerin ısı geri kazanım ünitelerine sahip olması enerjinin verimli kullanımına katkı sağlamaktadır. Kullanılan ekipmanların enerji verimliliği yüksek olanları tercih edilmelidir.
Ülkemizin kalkınabilmesinin yerli üretimin artmasına bağlı olduğuna inanıyoruz. Bu yüzden 2023 yılında ithalatın azalmasını, üretimimizin artmasını dolayısıyla ekonomimizin yeniden canlanmasını da umut ediyoruz.
2022 yılı için sizlerden bir değerlendirme alabilir miyiz? Bununla birlikte 2023 için beklenti ve öngörüleriniz nelerdir?
2022 yılı tabi ki pandemi sürecinin ardından yaşadığımız ekonomik buhranla geçti ve geçiyor. Bu zorlu süreci de atlatacağımıza inancımız tamdır. Makina Mühendisleri Odası Mersin Şubesi olarak, üniversite – sanayi- oda iş birliği anlayışıyla her zaman üyelerimize ve öğrenci üyelerimize destek olmaya devam ettik.
Kentimize ve meslektaşlarımıza hizmet etme, birlikte yönetme, birlikte karar alma ve birlikte üretme şiarıyla çalıştık ve çalışmaya devam edeceğiz. 2023 yılının sağlık, huzur ve barış getirmesini diliyoruz. Bu pandeminin hepimize öğrettiği gibi sağlıklı olduğumuz sürece her sıkıntıyı omuz omuza atlatırız.
Ayrıca, ülkemizin kalkınabilmesinin yerli üretimin artmasına bağlı olduğuna inanıyoruz. Bu yüzden 2023 yılında ithalatın azalmasını, üretimimizin artmasını dolayısıyla ekonomimizin yeniden canlanmasını da umut ediyoruz. Son olarak eklemek istedikleriniz var mıdır?
Havuzların hem projelendirilmesi hem de işletilmesi süreci insan sağlığı ve güvenliği açısından hayati önem taşımaktadır. İşletilmesi sürecinde de havuz operatörlerinin yetkin olması ve yetkili merciler tarafından da sıkı denetimlerin yapılması gerekmektedir. Okuyucularımıza sağlıklı günler dileriz.
Bir cevap yazın