Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Zehra Yumurtacı, ülkemizdeki makine mühendisi ihtiyacı konusuna dikkat çekti. Prof. Dr. Yumurtacı, “Ülkemizde son yıllarda savunma-sanayi, otomotiv sektörü ve enerji sektöründeki gelişmeler, bu konular üzerinde çalışan makine mühendislerine ihtiyaçları arttırmıştır” dedi. Havuz&Sauna dergisinin sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Yumurtacı, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği konusuna da değinerek, “Enerji verimliliği’, ‘enerji depolama’, ‘yenilenebilir enerji’ ve ‘hibrit enerji’ konuları önümüzdeki yılların konusu olmaya devam edecektir. Ekonomik büyümeyi yaratacak olup istihdam için de büyük bir kaynak oluşturacaktır.” ifadelerini kullandı.
Makine Mühendisliği bölümünde Türkiye’nin en önemli üniversiteleri arasında yer alan Yıldız Teknik Üniversitesi’nin Bölüm Başkanı olarak akademik birçok çalışmanız mevcut. Akademik çalışmalarınız, makaleleriniz ve kitaplarınızda “enerji verimliliği”, “yeşil enerji”, “yenilenebilir enerji” gibi konular oldukça önemli bir yer tutuyor. Bu bağlamda yürütmekte olduğunuz güncel çalışmalarınızdan ve projelerinizden bahseder misiniz?
Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının entegre olarak ortak amacı, küresel hedeflere ulaşmaktır. Ancak bazı durumlarda, maliyetler nedeniyle enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynakları arasında rekabetler meydana gelebilir. Ekonomik kaynaklar doğası gereği sınırlıdır. Son yıllarda fotovoltaik (PV), hidroelektrik, rüzgar enerjisi, biyoenerji ve jeotermal projelerinin artışı, elektrik maliyetlerinin tüm dünyada güneş enerjisiyle birlikte düşmesi ve yenilenebilir enerji santrallarının fosil yakıtlı enerji santralleri ile rekabet edebilir duruma geldiği yapılan son çalışmalardan anlaşılmıştır. Bu konuda, optimum verimlilik kombinasyonu ve yenilenebilir kaynaklar, hem yere hem de sektöre özgü olmak üzere değişmekte. Verimlilik ve yenilenebilir enerjiler ile ilgili en etkili uygulama yöntemleri arasında; her ikisinin de potansiyelini en üst düzeye çıkarmak için verimlilik önlemleri almak, yenilenebilir enerjinin eşzamanlı olarak dağıtılması için optimize etmek yer alıyor.
Enerji depolama, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji konuları, önümüzdeki yılların lider konularından olup, ekonomik büyümeyi yaratarak istihdam için de büyük bir kaynak oluşturacaktır.
Türkiye’deki Makine Mühendisliği eğitimini nasıl değerlendiriyorsunuz? Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümü, eğitim sistemine ne yönde katkı sunuyor? Üniversite döneminde verilen eğitimlerin sektörde uygulama noktasında verimli projelerin oluşması için yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? Bu noktada nasıl adımlar atılması gerekiyor?
Yıldız Teknik Üniversitesi 111 yıllık bir üniversite olup ülkemize makine mühendisleri yetiştirmeye devam etmektedir. Üniversitemiz insan odaklı, bilimsel, teknolojik ve sosyal boyutuyla küresel ölçekte lider konumdadır. Türk Sanayi sektöründe makine mühendisliğinin önemi büyüktür. Birçok dal içeren makine mühendisliği disiplini enerjiden imalata ve otomotive kadar çok sayıda sektörü kapsamaktadır. Köklü geçmişe sahip olan bölümümüzün bu alanlara kazandırdığı nitelikli mezunlarımız ile Türk Sanayi Sektörüne katkımızın oldukça yüksek olduğu bilinmektedir.
Makine Mühendisliği Eğitim ve Öğretim Ders Planından beklentimiz; ısıl ve mekanik sistem tasarlayabilen, analiz edebilen, üretim tekniklerini uygulatabilen, mesleki ve etik sorumluluk anlayışına sahip, ekip çalışmasına yatkın, kendine güvenen, girişimci, araştıran, teknolojik gelişmelere açık, ülkemize ve insanlığa yararlı mühendisler yetiştirmektir. Makine Mühendisliği Eğitim ve Öğretim Ders Planında bu çıktıları oluşturacak tüm girişler bulunmaktadır. Örneğin; Proje 1, Proje 2, Ödevler ve Bitirme Çalışmaları tamamen tasarım dersleridir.
Birçok disiplinin bir arada hizmet verdiği projeler arasında yüzme havuzu projeleri de yer alıyor. Makine mühendisliğinin bu projelerdeki yeri ve önemi nedir?
Yüzme havuzu projelerinde yer alacak makine mühendislerinin, temel derslerden; Akışkanlar Mekaniği, Termodinamik, Turbo Makinalar, Hidrolik Makinalar derslerini özümsemiş olması beklenir. Bu dersler de bizim eğitim planında yer alan bu konuda çalışacak makine mühendisleri için çok önemlidir. Yüzme havuzu projelerinde yer alacak bir makine mühendisi, havuzun inşaat sürecinin başından itibaren tamamlanmasına kadar, yapımı tamamlanmış havuzun işletmeye alınmasından işletilme sürecinin sonuna kadar tüm süreçlerinde olmak zorundadır. Havuzda gerekli olan, mekanik tesisat yapımı, havuz filtrasyon ve dezenfeksiyon sisteminin gerçekleştirilmesi, cihazların montajı, havuz filtrasyon sistemlerinin kesintisiz çalışması ve sistemin sağlıklı işletilmesi ile kontrol altında tutulması, bir makine mühendisinin görevleridir. Bu da makine mühendisinin bu sistemlerin vazgeçilmez bir elemanı olduğunu göstermektedir.
“Yenilenebilir kaynaklar, şu anda artan enerji talebine karşılık veremiyor”
Doğal kaynakların hızla tükeniyor olması, enerji maliyetlerinin artmasına ve yeni enerji kaynaklarının aranmasına neden olmakta. Aynı zamanda enerjinin verimli kullanımı da en önemli tasarruf programlarının başında geliyor. Makine mühendisliğinde enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik kavramları günümüzde nasıl bir önem taşıyor? Aynı kavramların havuz projelerindeki önemini makine mühendisliği bağlamında değerlendirir misiniz?
Dünya fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçiş yapmak istese de can alıcı konu; yenilenemeyen enerjinin yakın zamanda ortadan kalkmayacağıdır. Son yıllarda toplam yenilenebilir enerji miktarı çok hızlı arttı; ancak yenilenebilir kaynakların gelişimi, genel olarak küresel enerji talebindeki artıştan daha düşüktür. Fosil yakıtlardan geçiş bir gün gerçekleşecek; ancak şu anda yenilenebilir kaynaklar artan enerji talebine karşılık verememekte. Bu nedenle, yenilenemeyen enerji arzı hala büyümeye devam etmektedir.
Bu sebeple; “enerji verimliliği”, “enerji depolama”, “yenilenebilir enerji” ve “hibrit enerji” konuları önümüzdeki yılların konusu olmaya devam edecektir. Ekonomik büyümeyi yaratacak olup istihdam için de büyük bir kaynak oluşturacaktır. Bununla birlikte bu konular, karbon emisyonu açısından da çok önemlidir.
Ülkemizdeki yüzme havuzu ekipmanları ve mekanik tesisat üretimi hakkındaki değerlendirmeniz nedir? Yüzme havuzlarının mekanik tesisatlarında dijital ve teknolojik gelişmelerden ne düzeyde faydalanılıyor? Bu konuda yeterli bilince sahip miyiz?
Tasarlanan havuzların ilk aşaması; mekanik tesisat ve ekipmanların havuz kapasitesine uygun olarak seçilmiş olması ve belirlenmiş teknik standartları karşılamasıdır. Havuzların yüzey alanı ve su hacmi göz önünde tutularak mekanik tesisat kapsamına giren tüm elemanların boru hatları, filtreler, pompalar ve bu elemanların yanında denge tankı, savaklar, makine odaları gibi kapasitelerin belirlenmesi için birtakım hesaplamalar gerekir. Bu seçimler, bugün bilgisayar programları ile kolaylıkla yapılabilmektedir.
Dünyada teknolojinin hızla ilerliyor olmasıyla birlikte, üretimde Ar-Ge ve inovasyonun önemi daha çok ön plana çıkıyor. Bu bağlamda, ülkemizde makine sektörünün gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu konuda diğer dünya ülkeleriyle kıyasladığımızda yeterli gelişimi gösteriyor muyuz? Gelişmesi yönünde ne gibi tavsiyelerde bulunabilirsiniz?
Ülkemizde son yıllarda savunma-sanayi, otomotiv sektörü ve enerji sektöründeki gelişmeler, bu konular üzerinde çalışan makine mühendislerine ihtiyaçları arttırmıştır. Sektörler, üniversitelerden başarılı öğrencileri bulup sektöre katmanın talebi içindedir. Üniversitemizde yer alan KOOP eğitimi ile öğrencilerimizin 8.yarıyılını sektörde geçirmeleri sağlanıyor. Böylelikle iş hayatına daha erken başlama imkanı buluyorlar. Bu hem gençlerimiz için hem de sektör açısından avantajlı bir sistemdir. Bizler de ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda ders planlarımızı güncelleyerek, yenilikler yaparak dünyadaki mühendislik eğitim sistemlerini irdeleyerek kendimiz için en uygununu tespit ederek yenilemeye ve uygulamaya çalışmaktayız. Bölümümüzün Dış Danışmanlar Kurulunda yer alan, sektörden bazı firmaların yöneticileri ile yaptığımız toplantılarda mezunlarımızın durumunu konuşarak ders planlarımızı güncellemeye ve son teknolojik gelişmelerle desteklemeye çalışmaktayız.
Son olarak neler söylemek istersiniz?
Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü olarak, her sene sektörlere mezunlar vermekteyiz. Sektörlerin her kademesinde Tasarım, Ar-Ge , İmalat, Satış, Pazarlama ve Servis bölümlerinde yönetici, araştırmacı olarak çalışan mühendislerimiz bulunmaktadır.
Ülkemizin temel taşlarından birini oluşturan bölümümüzün, yetişmiş ve nitelikli öğretim kadrosu, sanayi/endüstri ve Ar-Ge kuruluşlarını barındırması ve işbirliği olanaklarına imkân vermesi; mezunlarının gerek özel gerek kamu sektöründe yetkin/etkin pozisyonlarda görev yapması, eğitimini verdiği meslek alanlarının çekiciliği nedeni ile başarılı öğrencilerin tercihi durumundadır.
Bir cevap yazın