Kıs Bahçesi

KIŞ BAHÇESİ

[dropcap]K[/dropcap]ışın soğuğu yüzünden bahçenizden, balkonunuzdan uzak kaldınız. Evinize bir kış bahçesi oluşturmanın tam zamanı! Bodur ağaçlar, rengârenk begonyalar, narin orkideler, ağırbaşlı salon bitkileri, göğe yükselmek için can atan sarmaşıklar, kokularıyla büyüleyen kekik, biberiye, reyhan ve fesleğenler… Hepsi kış bahçeniz için hazırlar.

Kış bahçesi için en çok tercih edilen bitkilerden başlayalım: Difenbahya ve Arapsaçı. Difenbahya, ev içi çiçek yetiştiricilerinin en çok tercih ettiği bitkilerden biri. Gösterişli ve tok yeşil yaprakları, 1 metreye kadar uzayabilen boyuyla oldukça çekici kendisi. Oda ısısını sever ve kışın evin aydınlık köşelerine taşınmak ister. Kış aylarında çok fazla su istemez. Fazla çiçek vermez ama yine de zehirli olduğu söylenen
çiçeklerine dikkatli yaklaşın.

Arapsaçı özellikle bir kış bitkisi değil ama amatör çiçek yetiştiricilerinin dahi hiç zorlanmadan bakabileceği bir bitki. Minicik yaprakları olan bu sevimli bitkiyi derin olmayan geniş saksılara dikin, zira enine doğru yayılmayı severler. Normal oda sıcaklığında, yarı aydınlık yerlerde yaşamak ister. Suyu sever ve toprağını devamlı orta düzeyde nemli tutmak gerekir.

[one_half][/one_half]

[one_half_last][/one_half_last]

KIŞ BAHÇESİ İÇİN İPUÇLARI

Diyelim ki bu bitkileri toparladınız, saksılarla oturma odanızın çeşitli köşelerine yerleştirdiniz. Ne mutlu size. Peki daha mutlu olmak için neye ihtiyaç var biliyor musunuz? Bir kış bahçesine!

Elbette uygun alanı olanlar için konuşuyoruz. Yine de fazla kullanmadığınız ve aydınlık bir balkonunuz varsa camla kapatıp minik bir seraya dönüştürmeyi düşünebilirsiniz, kim bilir! Aydınlık dememizin sebebi, kışın zaten güneşten mahrum kalan bitkileri mümkün olduğu kadar ışıklı bir yerde tutmanız gerektiğini hatırlatmak.

Bu yüzden, kış bahçesine dönüştürmek istediğiniz balkon eğer evinizin güneş almayan tarafındaysa, gelin en baştan vazgeçin. Eğer bahçeniz varsa ve onun bir bölümünü kapatacaksanız da en uzun süre ışık alan köşesini seçin. Kapalı bahçenizin ortalama sıcaklığı en fazla 20 derece civarında seyretmeli. Kapalı bahçeler ev içine benzer bir ortam oluşturacağı için, temizlenmiş toprak almayı unutmayın. Böylece böcek sorunu yaşamazsınız.

Saksılarınızın altının delik olmasına dikkat edin. Böylece daha sağlıklı ve rahat sulama yapabilirsiniz. Elbette bu saksıları ya başka dekoratif bir saksının ya da tabak benzeri bir kabın içine koymanız gerekecek.

Sikaslar kapalı ortamda genellikle yılda bir defa yaprak verirler, yeni yaprak cam kenarı gibi bir yere değerse eğri olarak kalır, bu nedenle yeni çıkan yaprakların herhangi bir yere değmemesine dikkat ediniz.

Kış bahçesi planlamasında, yalnız güneş ışığının yeteri kadar alınması değil, ısı yalıtımı, ısıtmanın ve yeterli havalandırmanın sağlanması gibi unsurlar da dikkate alınmalı. Yaratılacak bahçe ortamında, mikro-klimanın sağlanması için, bu mekânın evin diğer bölümlerinden en azından bir kapı ile ayrılması da unutulmamalı.

Ülkemizde sıkça karşılaşılan bir hata, ısıtmalı sera şeklindeki kış bahçelerinde havalandırmaya yeteri kadar önem verilmemesi. Bu nedenle bitkiler, dış mekândakinden çok daha yüksek ısı derecelerine maruz kaldıklarından, ya bunalıma giriyor ya da uyum sağlayamayarak ölüyorlar. Yüksek sıcaklık derecelerinde, birçok toprak ve bitki zararlısının etkinliğinin arttığı da bir diğer gerçek.

Bitki seçimi oldukça önemli. Bahçenizde kolayca yetişebilen ama kapalı mekânda bunalabilecek bitkilerden özellikle kaçınmak gerek. Batıcı, tahriş edici veya zehirli sınıfına soktuğumuz bitkiler de, özellikle çocukların ve ev hayvanlarının bulunduğu ortama sokulmamalı. Ayrıca seçilecek bitkilerin birbiri ile uyumları da önemli.

Palmiyeler:

Şamadora türleri iç mekân ve kış bahçelerine en uygun palmiyeler. Bambu Palmiyesi (Chamaedorea Seifrizii) ailenin güneş ışığına en fazla dayanan bireyi. Diğerleri gölge ortam isterler, üzerlerine direkt güneş ışını geldiği takdirde yaprakları yanar. Küçük Çiçek Saplı Şamadora (Shamaedorea Microspadix) ve Gövdesiz Şamadora (Chamaedorea Radicalis), ailenin dona dayanıklı iki türü. Fazla ısıtılmayan ortamlarda bunlardan biri seçilebilir. Çin Livistonası ise ülkemizde fazla bilinmeyen bir palmiye, büyük, parlak yeşil yaprakları ve çok yavaş büyümesi nedeni ile Avrupa’da sıklıkla kullanılan bir kış bahçesi bitkisi.

Sikaslar:

Karton Sikas (Zamia Furfuracea), Hint Sikası (Cycas Thouarsii) Japon Sikası (Cycas revaluta) ve Dev Dion (Dioon spinulosum) kış bahçelerinde yetiştirilmeye uygun, son derece alımlı fosil bitkiler. Eskiden palmiyeler ile aynı bitki grubu altında toplanan sikasların, ayrı bir bitki grubu olduğu sonradan anlaşılmış. 200-300 milyon yıldan beri hemen hemen hiç değişmeden kalan bu bitkilere “Yaşayan Fosiller” deniliyor. Türkiye’de sikas adı altında yalnızca Japon Sikası biliniyor. Ancak dünyada 200’e yakın sikas türü var. Sikaslar yavaş büyüyen ve çok uzun yıllar yaşayan bitkiler. Erkek veya dişi oluyorlar, bitkiler aleminde, hayvanlar gibi hareketli spermi olan iki bitkiden biri olma özelliğine de sahipler aynı zamanda.

Starliçe ve Muzlar:

Küçük mekanlar için, Starliçe- Cennet Kuşu Çiçeği (Strelitzia Regina), Cüce Starliçe (Strelitzia Regina Juncea), koleksiyonerler içinse Altın Starliçe (Strelitzia Regina Gold) ve muzlardan Süs Muzu (Musa Ornata) öneriliyor. Geniş ve yüksek mekanlarda Dev Starliçe (Strelitzia Nicolai), Kırmızı Muz (Esnete Ventricosum Maurellii) ve iddialılar için Muz Palmiyesi (Ravanala Madagascariensis) tropik hava yaratmak için eşsiz bitkiler.

[dropcap]K[/dropcap]ış bahçesi havalandırması etraftaki açılan kanatlarla sağlanıyor. Buna ilave olarak içte kullanılacak pervane hava sirkülasyonuna yardımcı oluyor. Direk güneş alan yerlerde klima tavsiye ediliyor.

Kış bahçesi sistemleri ile kışın kullanamadığınız mekânları değerlendirebilirsiniz. Evinizin çevresindeki atıl alanları her mevsim evinizin bir odası gibi kullanmanızı sağlayan kış bahçesi sistemleri klasikten moderne farklı çözümler sunuyor.

Cam çatılı kış bahçeleri en çok tercih edilen çözümler arasında. Çatısı ve etrafı tamamen izolasyonlu profillerden oluşan sabit cam çatılı kış bahçeleri salon, oturma-çalışma odası veya yemek odası olarak da kullanılıyorlar. Etraf doğramaları pvc, alüminyum veya ahşap olarak seçilebiliyor.

Çatı camları, üzerine sert bir cismin çarpması halinde parçalanıp aşağıya dökülmüyor, sadece çatlıyor. Kış bahçesi modelleri genellikle çatı tiplerine göre sınıflandırılıyorlar ve kış bahçeleri yapılırken kullanılan çatı sistemleri genelde dört çeşitten oluşuyor:

Tek eğimli düz çatı:

Her tipteki mimari yapıya uygun olması sebebiyle, en çok tercih edilen çeşittir. Diğer sistemlere göre en ekonomik olanıdır. Çatı eğimi, rahatlıkla değiştirilebilir.

Çift eğimli beşik çatı:

Üçgen biçimindedir. Mekana derinlik ve ferahlık katar. Özel ısı kontrollü camlar kullanıldığı için yaz ve kış kullanımına uygundur.

Viktoryen tarzı çatı:

Çok cepheye sahip bir çatı tipidir. Genelde, önü üç kırıklı cepheden oluşur. Işığın mekanda eşit dağılımını sağlar. Çatı eğimi, yaşanan yerin rüzgar hızına ve kar yüküne göre ayarlanır.

Georgian tarzı çatı:

En az bölümlü çatı tipidir. Sade ve zariftir. Klasik Avrupa mimarisinden esinlenmiştir. Ancak, henüz çok fazla tercih edilmemektedir.

Bahar ve yaz aylarında komşuları kıskandıracak güzellikte bir bahçeye sahip olmanın yolunun sonbahar ve kış aylarında yapılacak bakımdan geçtiğini unutmayın! Bahçeleri korumak, onları gelecek yıla hazırlamak anlamına geliyor.

Bahçe demişken, kış aylarında yapılacak bakımlara değinmeden geçmeyelim. Kasım ayı budama zamanı olduğundan ötürü çiçek ve bitkilerinize bakım yapmanın tam zamanı!

Kasım ayında hava ve toprak koşulları uygun olduğu sürece, her türlü toprak işleri yapılabilir. Kış öncesinde yabansı otların ayıklanması ve bitki diplerinin kabartılması uygun olur, ayrıca kök diplerin torf, yaprak çürüntüsü, kompost ve organik gübre ile örtülmesi kış şartlarına hazırlık açısından yararlıdır.

Gerek kökleri kap içerisinde topraklı, gerekse çıplak köklü fidanların dikimi için bu ay idealdir. Dikimler toprak, kar ve don yüzünden işlenmez hale gelinceye kadar sürdürülebilir.

Bu ay dikim ayı olduğu kadar budama ayıdır da. Sonbahar budaması özellikle çiçeklerin baharda meydana getirdikleri sürgünler üzerinde veren ağaççık ve süs çalıları için önemlidir. Güllerde budama, dal ve sürgünlerin yarı yerinden kesilmesiyle yapılırken, diğer bitkilerde bitkinin cins ve ihtiyacına göre ayarlanmalıdır.

KIŞIN DA RENKLİ BAHÇELER İÇİN…

Ayrıca, havalar soğudu diye bahçenizden ümidi kesmeye gerek yok! Kışın da renkleriyle bahçenizi canlandıracak çiçekler var. Kışın bahçenizi göz alıcı hale getirebilecek çiçekler; mevsimlik çuha çiçeği, hercai menekşe ve siklamendir. Çuha çiçeği ve siklamen yarı gölgede yetişir, hercai menekşenin ise ışığı net alan bir yere dikilmesi gerekir. Bitkilerinize suyu, toprağı kurudukça vermelisiniz. Çiçekli bitkilerinizin daha iyi beslenmesi için 15 günde bir fosforlu gübre kullanabilirisiniz.

Kış aylarında meyve ağaçlarından sadece turunçgiller meyve verir. Armut, kiraz gibi yaprak döken ağaçlar, kışın meyve vermezler. Fakat yazın meyve verebilmeleri için periyodik bakıma ihtiyaçları vardır. Mandalina, portakal, greyfurt gibi turunçgillerden yeşil yapraklı oldukları için her mevsim meyve alınır. Bu arada turunçgillerin de toprağı kurudukça onları sulamalı ve 15 günde bir azotlu gübre vermelisiniz. Bu tür ağaçları çok soğuk iklimi olmayan İstanbul gibi şehirlerde bahçenizin kuytu bir yerine dikerek de koruma sağlayabilirsiniz. Eğer soğuk iklimi olan bir bölgede yaşıyorsanız, meyve ağaçlarının üzerine delikli naylon sererek koruma altına alabilirsiniz.

KÜRESEL ISINMAYA KARŞI ÖNLEM

Küresel ısınmayla birlikte kaynaklardaki su rezervleri de hızla tükeniyor, kışın bahçelerdeki bitkilerin ihtiyaçtan fazla sulanması hem bitkilere zarar verir hem de su kaynaklarının israf edilmesine yol açar. Bu nedenle, hortum tabancası ve sulama fıskiyeleri kullanılmalıdır.

Sulamaya ayrı bir özen gösterilmesi gerekiyor. Örneğin sulama işlerinizi, buharlaşmanın daha az olacağı akşam saatlerinde yapabilirsiniz. Özellikle çimlerinizin güneşe karşı daha dayanıklı olmasını istiyorsanız 6-7 santimetre yükseklikten biçin. Sulama imkânı çok az ise, çim alanlarda çim biçme makinesinin çim toplama haznesini çıkartarak biçim yapabilirsiniz. Böylelikle kesilen çimler alana yayılır ve bu sayede de nemli ve gölgelik bir alan yaratılmış olur.